Nghệ sĩ trang điểm PSI: “Tôi mong muốn những người phụ nữ đều sẽ tìm được vẻ đẹp của chính mình”

Một con người có thể có bao nhiêu bản thể? Đó có lẽ là một hành trình rất lớn mà có khi chúng ta sẽ phải dành cả một đời người để đi tìm câu trả lời. Bởi nó là tiếng nói, là thế giới quan, là những nốt thăng – trầm trong cuộc sống mỗi người. Đánh dấu 15 năm trong ngành trang điểm, nghệ thuật, nghệ sĩ trang điểm PSI đã lưu lại những khoảnh khắc đặc biệt của 21 người phụ nữ mạnh mẽ thông qua triển lãm Bản thể. Hình ảnh người phụ nữ là nguồn cảm hứng lớn trong các dự án mà PSI theo đuổi. Cô luôn muốn những người phụ nữ sẽ tìm được cái vẻ đẹp của chính trong hành trình khám phá bản thân bởi họ là đặc biệt, là độc nhất vô nhị. 

Trò chuyện cùng người nghệ sĩ trong không gian yên tĩnh của Trung tâm văn hóa Ý – Casa Italia, Chaubuinet không chỉ được lắng nghe những câu chuyện nghề mà còn cả những câu chuyện đời qua sự chân thành, qua một cái nhìn đa chiều đa sắc với cuộc sống của nghệ sĩ PSI.

Hãy cùng Chaubuinet và PSI bước vào hành trình khám phá bản thân qua những bản thể nhé!

Bắt đầu thực hành nghề trang điểm từ 2008, đến nay đã 15 năm, đâu là sự thay đổi lớn nhất trong con người PSI cũng như tư duy làm nghề của bạn?

PSI nghĩ sẽ rất để khó để nói đâu là bước ngoặt hay thay đổi lớn nhất trong suốt thời gian làm nghề của mình vì bản thân PSI luôn vận động và thay đổi theo tháng, theo năm. Để mà kể ra, PSI không nghĩ đây là thay đổi mà chỉ là hai cột mốc quan trọng khi mà PSI đạt được giải thưởng học bổng của Pháp( Paris) và Anh (London). Cả hai trường trao học bổng cho PSI đều là hai trường có tiếng trong ngành. Cảm giác của PSI khi đó giống như là nhận về được một câu trả lời cho bản thân, đúc kết lại từng ấy năm mình trau dồi kiến thức, không ngừng học hỏi.

Thực tế thì khái niệm nghệ sĩ trang điểm vẫn còn rất mới với công chúng Việt thời đó. Nếu có ai làm nghề trang điểm thì chủ yếu là trang điểm đám cưới. Nhưng PSI đã đi theo con đường thời trang khi mà Việt Nam dường như không có nhiều hình mẫu để chị noi theo. Tiếng nói nào trong PSI đã thôi thúc bạn làm điều đó?

PSI nghĩ từ những ngày đầu, trong mình luôn có một tiếng nói “Chưa được đâu Phương! Mình phải làm nữa, phải làm hơn.” Chính tiếng nói đó đã khiến PSI luôn tự mình tìm tòi, thực hành. Thời điểm đó nền công nghiệp thời trang chưa phát triển, nên công việc cho các nghệ sĩ trang điểm cũng chưa phổ biến. Nếu có thì chỉ là một bộ phận rất nhỏ trong giới tạp chí thôi. 

Với một nghệ sĩ trang điểm hoạt động tự do như PSI việc bắt đầu sẽ có nhiều khó khăn. Mình phải tìm kiếm ekip, tìm kiếm những người chung một cái tư duy nghệ thuật, định hướng phát triển để cùng nhau hợp tác. Và quan trọng là phải khai quật những ý tưởng mới, mà tại thời điểm đó mình phải làm sao để nó khả thi để thực hiện. 

Trong suốt thời gian dài như vậy, có bài học nào mà PSI ước giá mình biết sớm hơn?

PSI tin rằng mọi thứ đều phải đúng thời điểm. Nên nếu hỏi PSI có nuối tiếc điều gì thì có lẽ là không. Nếu có tiếc thì chắc tiếc là mình chưa có đủ nhiều thời gian làm nhiều điều mình muốn (cười)

Sau khi thực hành nghề trong một khoảng thời gian thì PSI nghĩ rằng mọi thứ đều sẽ đi đúng chu kỳ. Có nghĩa là mình cần phải có thời gian tích lũy, thời gian để phát triển, có những lúc mình sai, rồi mình sửa sai. Trong công việc nào cũng vậy, đến khi đủ chín chúng ta sẽ nở hoa. Nở hoa rồi thì mình lại tiếp tục gieo hạt. Đây là một quá trình mà mình cần kiên nhẫn chăm chút.

Với sự lên ngôi của tiktok cùng các xu hướng biến hình, ngày càng có nhiều người nổi lên với danh xưng “makeup artist”. Làm trong nghề 15 năm, PSI đánh giá như thế nào về thị trường các nghệ sĩ trang điểm hiện nay?

Nếu mà để hiểu sâu hơn về ngành trang điểm, thì trang điểm sẽ có rất nhiều trình độ cũng như những trường phái khác nhau. Bước cơ bản nhất của trang điểm sẽ đi từ việc mình thích trang điểm cho chính mình rồi mới đến bước làm đẹp cho người khác. Sau đó có thể là làm sự kiện, trang điểm cho các nhân vật nổi tiếng, làm theo các yêu cầu đặc biệt của nhãn hàng rồi nâng dần lên thực hiện các dự án sáng tạo. Tạo các xu hướng cũng là một cách. Nói chung các nghệ sĩ trang điểm sẽ có rất nhiều hướng để phát triển nghề. Trong quá trình phát triển, mỗi bạn tham gia vào các trường phái sẽ lại tự tìm tòi khám phá mình. 

Thị trường ngày càng có nhiều bạn quan tâm đến nghề thì cũng là điều tích cực thôi. PSI nghĩ điều này sẽ tạo động lực cho các bạn nghệ sĩ trang điểm luôn khao khát tìm những điều mới. Khi mình tạo ra được một hình hài, một hình ảnh nào đấy trên gương mặt người khác hay cho chính mình, chúng ta sẽ cảm nhận được sự mới mẻ của mọi thứ xung quanh. Ai cũng có thể có rất nhiều phiên bản khác nhau. Đây cũng là cái hay của nghề trang điểm. 

Nói đến cái đẹp, PSI có bị ảnh hưởng bởi những tiêu chuẩn vẻ đẹp? Có phải cứ trang điểm lên là mình sẽ đẹp hơn?

PSI có bị ảnh hưởng chứ. Thế nhưng tại mỗi một thời điểm mình sẽ lại có những suy nghĩ và phát triển thế giới quan theo một cách khác. Mỗi người cũng sẽ có cách nhìn nhận về cái đẹp khác nhau. Với PSI thì trang điểm khiến cho mình tự tin hơn, đặc biệt khi mình còn đang đại diện cho chính nghề nghiệp của mình. Khi mình đi trang điểm cho người khác, việc mình xuất hiện một cách chỉn chu cũng sẽ khiến cho họ yên tâm hơn. 

PSI không nghĩ cứ phải đắp nhiều son phấn lên mặt mới gọi là trang điểm đâu. Hiểu đơn giản trang điểm cũng là một cách mình chăm sóc cơ thể. Việc các bạn biết lắng nghe, biết chăm chút cho bản thân hơn cũng là một hình thái của trang điểm rồi. Lắng nghe để tìm cái phù hợp với bản thân, phù hợp với hoàn cảnh và khiến mình thoải mái tự tin, như thế đã là đẹp rồi.

Nói đến dự án Bản thể, được biết PSI đã ấp ủ dự án trong 3 năm, từ đâu mà PSI có ý tưởng về dự án?

Đặc thù công việc của PSI là liên tục gặp gỡ mọi người, các người mẫu, các nhiếp ảnh gia. Phải làm theo ekip thì sản phẩm của mình mới được thể hiện ra một cách trọn vẹn nhất. Thế nhưng trong thời điểm dịch Covid-19 năm 2020-2021, mình không còn gặp mọi người trực tiếp được nữa. Giờ có một mình thì mình làm gì đây?

Kỹ thuật làm bản thể là kỹ thuật life-casting dùng trong hóa trang làm phim. Tức là mình lấy dấu bản sao của nhân vật rồi tạo ra một khuôn mẫu và tạo hình từ đó. Với công việc này PSI có thể dành nhiều thời gian thực hiện một mình. Vậy nên trong quãng thời gian giãn cách vì dịch, PSI đã lấy dấu bản sao từ các người mẫu và làm thành các mặt nạ. Ý tưởng về dự án Bản thể này từ đó mà được hình thành.

Ngoài ra một phần ý tưởng liên quan đến một chuỗi dự án PSI làm về phụ nữ. Trước đến giờ PSI vẫn luôn quan tâm các dự án về phụ nữ. Vì cái mong muốn của mình là muốn cho mọi người đẹp. Nói cách khác là mình muốn mọi người tìm được cái vẻ đẹp của chính mình. PSI biết có nhiều bạn không tự tin, ngại chụp hình nhưng PSI tin rằng phụ nữ nào cũng có những nét đẹp riêng, và khi họ có thể khám phá bản thân mình thì đấy sẽ là một quá trình rất tuyệt vời.

Từ những dự án trước đấy của PSI đến dự án Bản thể lần này, dường như nguồn cảm hứng trọng tâm của chị đều là người phụ nữ. Tại sao lại là người phụ nữ mà không phải ai khác hay cái gì khác?

Thật ra thì PSI cũng có làm cho nam, cho các ca sĩ diễn viên nhưng mà có lẽ chị vẫn muốn có thêm thời gian để khai thác nhiều hơn về người phụ nữ. Mình nghĩ phụ nữ luôn là những người khiến cho mọi người tập trung bởi họ luôn có những cái mới. Và một phần bởi vì PSI là phụ nữ. Một người phụ nữ đi kể câu chuyện về những người phụ nữ khác, bao giờ cũng có những cái gẫn gũi với mình hơn. 

Tất nhiên sau này PSI cũng muốn có cơ hội tiếp xúc nhiều đối tượng hơn, có thể là nam giới hay các bạn trong cộng đồng LGBT. PSI cho là vẻ đẹp nằm ở vẻ ngoài thôi thì không đủ. Cái PSI luôn đi kiếm tìm là vẻ đẹp ẩn trong những câu chuyện. Những câu chuyện để mình hiểu được nhân vật và mình tôn vinh những nét đẹp của họ. 

Đâu là điểm chung của 21 người phụ nữ trong dự án Bản thể?

Họ đều biết rất rõ bản thân mình là ai. Họ tự tin về bản thân và có nhiểu đam mê trong cái lĩnh vựa của họ. Mỗi lần PSI tiếp xúc họ luôn truyền cho mình một cái năng lượng rất lớn. Bạn biết đấy, công việc trang điểm liên quan khá nhiều về mặt cảm xúc. Người đối diện mình, người đang để mình tô vẽ lên gương mặt họ là những người rất tin tưởng mình. Cách họ thoải mái để cho PSI trang điểm hay lấy dấu bản sao như một lời khẳng định “Tôi tin bạn”. Qua đó mình cũng sẽ được truyền rất nhiều cảm hứng.

Cô Lê Khanh có chia sẻ trong triển lãm rằng mình luôn có hai bản thể: Trên sân khấu và ngoài đời thường. PSI thì sao? PSI có thấy hai phiên bản trong công việc và trong đời sống của mình khác nhau?

PSI nghĩ là có khác nhau nhiều. PSI trong cuộc sống gia đình cá nhân khá là đối lập với trong công việc. Khi PSI trang điểm mình luôn trong tâm thế khắt khe và nghiêm túc để đạt được chất lượng cao trong công việc. PSI nghĩ rằng đôi khi mình sẽ phải đặt ra những tiêu chuẩn cao hơn bình thường để chính mình luôn có mục tiêu phấn đấu. Không biết là PSI có lỡ gây áp lực đến cho những người làm việc cùng mình không (cười).

Còn trong cuộc sống hằng ngày, có gia đình con cái nên nên PSI cũng nhẹ nhàng hơn đôi khi còn hơi xuề xòa một chút. Nhưng hễ vào việc sẽ luôn rất là chỉn chu.

Nếu mọi người để ý trong triển lãm cũng sẽ thấy bản thể của cô Lê Khanh được làm với hai lớp, thể hiện hai bản thể khác nhau như cô đã nói. 

Đôi khi chúng ta vẫn sẽ bị đánh giá khi ở hoàn cảnh này mình là thế này, trong hoàn cảnh khác mình lại cư xử khác. Nhưng một người có thể có nhiều bản thể mà?

Mọi tiếng nói xung quang chỉ tác động một phần nào đó thôi, cái quan trọng là mình biết mình đang đúng, đang thật với chính bản thân mình. PSI tin là khi mình chiêm nghiệm bản thân, mình sẽ còn khám phá thêm nhiều những phiên bản khác nữa. 

Như các nhân vật trong triển lãm, vì họ chưa bao giờ được đặt câu hỏi “Bản thể của bạn là gì?” nên đến lúc đó họ mới nghĩ, mới nhìn lại cả hành trình bao năm tháng qua, đâu là họ chân thật nhất. Có người thì mỗi một hoàn cảnh là một bản thể khác. Có người có hai bản thể, có người có rất nhiều bản thể. Có khi một bản thể cũng lại rất rộng, mang nhiều lớp cắt. Vậy nên PSI nghĩ cái cốt lõi nằm ở việc bản thân mình muốn gì. Miễn rằng mình nghe được tiếng nói từ trái tim, khi niềm tin mình đủ mạnh, vũ trụ sẽ hợp lực giúp đỡ mình.  

Bản thân PSI khi thực hiện dự án Bản thể, PSI cũng rất mong mình có thể mở rộng ngành trang điểm thú vị hơn, mang đến cho nó những bản thể khác để mọi người có những cách nhìn mới hơn về công việc. Công việc của nghệ sĩ trang điểm không chỉ là đi tô vẽ những gương mặt, các bạn thực hành trang điểm hoàn toàn có thể khám phá nhiều lĩnh vực hơn, và tìm kiếm những cái mới. Bởi ngành công nghiệp trang điểm là vậy, nó luôn chuyển động, luôn khát khao tìm những giá trị mới.  

Bản thể của các nhân vật trong triễn lãm được chuyển thể từ thạch cao sang các chất liệu khác… Hẳn PSI đã có những tính toán trong việc lựa chọn chất liệu?

Khi PSI đặt nhân vật vào câu chuyện của mình, tức là mời họ tham dự vào dự án này là PSI đã có những hình dung trước, về việc mình sẽ khai thác nhân vật như nào, tính cách họ sẽ phù hợp với chất liệu gì. Tất nhiên PSI cũng rất tôn trọng nhân vật, chia sẻ ý tưởng của mình với nhân vật trước xem họ có thấy phù hợp không rồi mới khai thác tiếp. Trong quá trình sản xuất tạo hình  không phải cái gì cũng thực hiện được theo ý mình muốn, PSI cũng sẽ phải tìm đến phương án khác phù hợp hơn mà vẫn gần nhất với nhân vật.

Nếu trong triển lãm có một bản thể của PSI, thì nó sẽ được làm bằng chất liệu gì? 

Thật ra PSI đã làm cái đầu tiên cho bản thân mình trước khi PSI làm cho mọi người đó (cười)

Chất liệu PSI đã làm là mạ crom, hơi bóng bẩy một chút nhưng lại có một vài lỗ thủng. PSI nghĩ có thể đó là phần nhạy cảm của người nghệ sĩ thôi. Khi đi sâu vào tâm hồn mình PSI nhận ra có những phần rất mong manh trong bản thân mình.

Trong quá trình PSI làm bản thể cho các nhân vật khác, PSI thấy mình như đang tìm kiếm chính bản thân mình. Trước khi bắt đầu PSI không nghĩ mình lại có thể khám phá nhiều về bản thân mình như vậy. Có rất nhiều thái cực cảm xúc PSI đã trải qua: Từ sợ hãi lo lắng đến thăng hoa hạnh phúc, có những khi trống rỗng hay mông lung nữa. Đó là các trạng thái cảm xúc mà trước đây PSI thấy mơ hồ chưa rõ ràng nhưng đến giờ mình đã có thể gọi tên cho nó. 21 người phụ nữ trong triển lãm, theo một cách nhìn nào đó PSI cảm giác như là 21 bản thể của chính bản thân mình. 

Trong quá trình tìm hiểu, mình nhận ra có một điểm chung giữa các dự án của PSI. PSI đã sử dụng khá nhiều chất liệu từ môi trường sống, hoa lá, gốm sứ…để thể hiện ý tưởng của mình.

PSI nghĩ rằng mình nên đưa cho nhân vật mình một điểm tựa. Có nhiều nhân vật họ sẽ ngại vì chưa bao giờ chụp hình, chưa bao giờ thể hiện mình trước ống kính. Việc của mình đưa cho họ một cái gì để họ tựa vào, để họ thấy yên tâm. Phụ nữ dù mạnh mẽ đến mấy vẫn sẽ luôn cần một điểm tựa PSI nghĩ vậy. 

Trong quá trình PSI sống và đi khắp nơi PSI luôn có suy nghĩ là làm thế nào để liên kết những trải nghiệm sống với công việc. Sự tách biệt nằm trong cách làm việc và cách sống nhưng tâm trí và sự sáng tạo trong công việc thì PSI sẽ luôn mang từ cuộc sống vào, để các giá trị được giao thoa, được tái hiện một cách gần gũi nhất.

Nghe PSI nói về việc phụ nữ chúng ta luôn cần một điểm tựa và quan sát cách PSI thực hiện những dự án về người phụ nữ, mình tin là chính những dự án như của PSI cũng là một cách để phụ nữ chúng ta cho nhau những điểm tựa.

PSI cũng mong vậy. Và việc chúng ta đưa họ những điểm tựa cũng khiến cho mọi người hào hứng hơn. Khi thực hiện các dự án, mình phải làm sao khiến cho họ tin vào mình, và yên tâm tham gia cùng mình. Khi PSI đưa ý tưởng Bản thể ra cho mọi người, đa số vẫn chưa hình dung ra được là PSI sẽ làm như thế nào. Mình là nghệ sĩ trang điểm sao lại làm triển lãm? Vậy bên trong triển lãm đó mọi người có thể tìm kiếm điều gì? 

Với bản thể PSI nghĩ đây là một hình thức khá là mới. Mọi người có thể đến để xem triển lãm trực tiếp rồi về lên website, fanpage của Bản thể để xem thêm những câu chuyện. Biết đâu sau khi nghe 21 câu chuyện, người xem sẽ tìm được những khía cạnh đặc biệt của 21 người phụ nữ này cũng như của chính họ. 

Là một người phụ nữ, thực hiện một dự án phụ nữ như thế thì PSI có gặp khó khăn gì không?

Đến khi bắt tay vào làm rồi PSI mới biết là có nhiều công việc hơn mình hình dung rất nhiều. Nhưng PSI không coi nó là những khó khăn, PSI coi đó là một bài học để mình trải nghiệm và khám phá cái ngưỡng của chính bản thân mình. 

PSI cũng rất may mắn vì đã không chỉ có một mình. Dự án Bản Thể là sự chung tay, tham gia của rất nhiều bên liên quan. Từ quá trình chọn nhân vật, lấy dấu bản sao, sản xuất các phim ngắn, đến khi giới thiệu được dự án đến công chúng là cả một quá trình làm việc dài và đầy tâm huyết của nhiều người. Đây là công sức của tất cả mọi người và PSI rất biết ơn điều đó.

Khi có quá nhiều người làm làm trong một lĩnh vực hay đi theo một xu hướng khó tránh khỏi tình trạng bão hòa. Điều này khiến cho một bộ phận những bạn yêu nghề trang điểm vẫn còn có những dè chừng với nghề. Là một nghệ sĩ trang điểm nhưng lại thực hiện một triển lãm, có phải PSI đang cho các bạn thấy rằng sẽ luôn có một con đường mới để đi, miễn là chúng ta sẵn sàng? 

Luôn có một cách khác, một con một đường mới. Câu hỏi là bạn có chịu khó, có đủ động lực để khai phá không? Có nhiều người cũng nói PSI đi theo hướng này xa cách quá, khó để tiếp cận mọi người quá. Nhưng PSI nghĩ khi mình đã xác định được một đích đến rồi, thì mình cứ đi xem con đường sẽ dẫn mình đến đâu. Trên hành trình đó hãy nhớ là tình huống nào cũng đều có phương án và cách giải quyết. Nếu các bạn trẻ chưa có một ý tưởng phù hợp với mình thì song song với quá trình tích lũy, hãy đặt tâm quan sát đời sống xung quanh, để làm phong phú thế giới quan của mình. PSI nghĩ thế giới quan của mỗi người rất quan trọng. Đó là cách mình lắng nghe bản thân, để đặt câu hỏi, để biết khi nào thời điểm đến hay mình còn phải đi qua một cái giai đoạn nào khác nữa không? 

Bản thân PSI cũng vẫn phải đang học mà. Xung quanh luôn có thứ cho mình học hỏi và sáng tạo. Không chỉ riêng những công việc được gán mác là sáng tạo, thực tế công việc nào cũng cần sự sáng tạo, ngay như việc bạn viết lách hay những công việc bàn giấy khác. Sự sáng tạo đó làm cho mình hứng thú với cuộc sống hơn.

PSI hi vọng mình có thể thông qua dự án Bản thể truyền một chút động lực cho các bạn làm nghề trang điểm. Mong các bạn có thể tìm thêm nguồn cảm hứng cho chính bản thân và tìm ra con đường mình muốn đi. 

Cảm ơn PSI vì những chia sẻ chân thành cùng những câu chuyện đầy cảm hứng về vẻ đẹp của những người phụ nữ, về tình yêu với cuộc sống cũng như những rung động trong hành trình khai phá bản thân của mỗi người. Chaubuinet chúc PSI sẽ thành công với những dự án tiếp theo!